Kuchnia bułgarska uważana jest za jedną z najzdrowszych w Europie. Różnorodność geograficzna Bułgarii i panujący w niej ciepły klimat zapewniają całe bogactwo świeżych warzyw, owoców i ziół. Na obecny kształt tradycyjnej kuchni bułgarskiej przez wieki miały wpływ takie kraje jak Grecja i Turcja, ale także Węgry, Włochy i Bliskiego Wschodu. Wszystko to sprawia, że kuchnia bułgarska jest niezwykle bogata, aromatyczna i pełna najróżniejszych smaków, a dzięki temu każdy może znaleźć w niej coś dla siebie.
Jakie potrawy trzeba koniecznie spróbować, będąc w Bułgarii? Bez czego nie obędzie się żaden posiłek i czy to prawda, że jada się tu ziemniaki z chlebem?
Sałatki w kuchni bułgarskiej
Królową bułgarskich sałatek jest bez wątpienia sałatka szopska. Jest niezwykle prosta w wykonaniu i po przyjeździe z Bułgarii niemal każdy staje się śmiałkiem, który próbuje ją zrobić w domu, z polskich składników. Jak łatwo się domyślić, najczęściej z mizernym skutkiem.
Jak przyrządza się sałatkę szopską?
Na sałatkę szopską składają się pokrojone w kostkę pomidory, pokrojone w plasterki ogórki i pokrojona w paski papryka (zapiekana lub surowa). Do tego drobno posiekana cebula i pietruszka. Na górkę warzyw posypuje się starty lub pokruszony biały ser sirene (wytwarzany ze skisłego mleka krowiego, owczego lub bawolego), a tuż przed podaniem polewa sosem z oleju, octu i soli (zobacz czym zastąpić sól).
Na koniec dorzucamy oliwki.
Tuż za sałatką szopską plasuje się sneżanka.
W wykonaniu – nawet prostsza!
W smaku – niezrównana.
To plasterki świeżego ogórka skąpane w jogurcie i doprawione oliwą z oliwek, czosnkiem, koperkiem i orzechami włoskimi.
Nabiał i warzywa w bułgarskich przysmakach
Połączenie nabiału z warzywami w wersji bułgarskiej spodoba się tutaj zwłaszcza wielbicielom wegetariańskich dań – różnorodności smaków nikomu tu nie zabraknie!
Na początek misz-masz, czyli… bułgarska jajecznica przygotowywana z pomidorami, papryką i owczym serem.
Dalej – sirene po szopski (ser zapiekany w glinianym naczyniu z pomidorami i jajkami), czuszki biurek (panierowana i smażona papryka faszerowana serem) i musaka. W musace w wydaniu bułgarskim zastępuje się bakłażany ziemniakami, a zamiast sosu beszamelowego daje się mieszankę jogurtu i jajek.
Zupy na ciepło i na zimno w kuchni bułgarskiej
Zupy w kuchni bułgarskiej zajmują specjalne miejsce. Bogactwo dostępnych warzyw, ziół i przypraw sprawia, że ich smaki są niepowtarzalne. Co więcej, na przykład jeśli chodzi o chłodnik tarator, każdy kucharz ma swoje własne sposoby na jego doprawienie, dlatego zupa ta w różnych restauracjach czy u różnych gospodarzy może mieć różne składniki.
Najczęściej znajdziemy w niej jednak posiekanego ogórka, jogurt z odrobiną wody i zsiadłym mlekiem, oliwę i czosnek.
Jakie zupy na ciepło warto zjeść w Bułgarii?
- Bob czorba – zupę z białej fasoli, selera, marchewki, cebuli, pomidorów i dodatkiem mielonej papryki i świeżej mięty,
- Zupę z soczewicy, w której oprócz głównego składnika znajdują się por, cebula, seler i pomidory, a doprawiona jest octem winnym,
- Szkembe czorba – bułgarskie flaczki, mocno przyprawione mieloną papryką, czosnkiem i winnym octem.
Dania mięsne w kuchni bułgarskiej
Gulasze, klopsiki i grillowane mięso – tego najczęściej możemy się spodziewać w przypadku dań mięsnych w kuchni bułgarskiej.
Godne polecenia są między innymi:
- Kawarma – gulasz, którego kanwę stanowi mięso wieprzowe. Dodaje się do niego marchewkę, cebulę, por i świeże pomidory i przyprawia solą, pieprzem, papryką chilli, słodką papryką i liściem laurowym. Całość marynuje się w czerwonym winie, a następnie dusi.
- Gjuwecz – gulasz z mięsem wieprzowym, cebulą, pomidorami, jogurtem i owczym serem. Wszystkie składniki zapieka się w glinianym naczyniu.
- Sziszczeta – szaszłyk z jagnięciny, drobiu i wieprzowiny oraz warzyw.
- Kebabcze – podłużne kotleciki z mielonego mięsa.
Ryby i owoce morza
Ryby w Bułgarii jada się przez cały rok – od małych rybek jadanych w całości (caca), przez nieco większe ryby, jadane bez głowy, po duże ryby podawane w całości lub w formie fileta.
Jakich gatunków ryb możemy się spodziewać w kuchni bułgarskiej?
Znajdziemy tu okonia morskiego, pstrąga tęczowego, płastugę, makrelę, belonę, flądrę, doradę, turbota czy barwenę. Najbardziej popularne są tu ryby grillowane. Jak na kraj nadmorski przystało, nie brakuje tu również owoców morza w postaci krabów i małży.
Czubryca – przyprawa kuchni bułgarskiej
Czubryca zasługuje na nieco więcej uwagi, gdyż bez tej przyprawy kuchnia bułgarska nie mogłaby się obyć.
Czubryca może występować w trzech postaciach:
- Jako sam suszony cząber,
- Jako czubryca czerwona, w której znajdziemy obok cząbru ostrą i słodką paprykę, czosnek, rozmaryn i sól, a niekiedy także suszone pomidory, tymianek, bazylię i cebulę,
- Jako czubryca zielona, w której prócz cząbru znajdziemy zieloną paprykę, cebulę, pietruszkę, cukier, sól, tymianek, koperek, kozieradkę i lubczyk.
Chleb w kuchni bułgarskiej
Chleb zajmuje w kuchni bułgarskiej szczególną rolę, gdyż podaje się go do każdego dania – i tak, nawet do ziemniaków! Najczęściej jada się tu chleb pszenny z białej lub pełnoziarnistej mąki.
Popularne napoje w Bułgarii
Popularne, tradycyjne napoje bułgarskie to boza (napój lekko sfermentowany, wytwarzany z pszenicy), a także ajran (wytwarzany z jogurtu i wody). Bułgarzy piją sporo soków owocowych i ziołowych herbat, a także – mocną kawę espresso.
Tradycyjne bułgarskie alkohole
Bułgaria słynie z rakii – mocnej wódki o delikatnym posmaku owoców. Ta 40% brandy wytwarzana jest najczęściej z winogron, moreli, śliwek i brzoskwiń.
O pamiątkach z Bułgarii dowiecie się więcej w serwisie ibułgaria.pl, który jest skarbnicą wiedzy dla tych, którzy chcą spędzić udane wczasy w Bułgarii.
Prócz rakii jednak znajdziemy tu jeszcze inne popularne alkohole:
- Koniak Pliska,
- Anyżówka (mastika),
- Czerwone wina (Pamid, Mavrud, Gymza),
- Białe wina (Muskat, Misket, Tamianka),
- Piwa (Zagorka, Kamenitza, Astika).
Bułgarskie desery
Bułgarskie ciasta i desery są bardzo słodkie i sycące, a przy tym pełne smaku. Na przykład bakława to deser z listkowego ciasta (zwanego też filo), które przekłada się orzechami, miodem (lub cukrem) i polewa syropem miodowo-cytrynowym. Z kolei tikwenik to cienkie płaty ciasta francuskiego z masą dyniową, orzechami, cynamonem i miodem.
Palacinka to naleśniki ze słodkim nadzieniem, a gris to chałwa z kaszy manny. Jeśli jesteśmy już przy naleśnikach to zapraszamy do przeczytania naszego artykułu opisującego to jaką patelnię do naleśników wybrać oraz jaka naleśnikarka będzie najlepsza!
Jakie przysmaki przywieźć z Bułgarii?
Atmosferę, zapachy i urok bułgarskich uczt w lokalnych restauracyjkach można tylko zachować w pamięci. Na szczęście jednak istnieje wiele przysmaków, które można i warto ze sobą przywieźć z Bułgarii. Mogą to być na przykład lokumi – galaretki z migdałami, orzechami i kokosem lub też żółty ser kaszkawał, a także konfitury (różane!) i figi w syropie. Z przypraw warto zaopatrzyć się we wspomnianą czubrycę, a przywiezienie rakii lub anyżówki z Bułgarii to już mała tradycja.
